İşitme yeteneği, çocukların büyüdükçe konuşma ve dil becerilerini geliştirmeleri için önemlidir. İşitme ile çocuk sesleri tanımayı, taklit etmeyi öğrenir ve böylece dil gelişimini tamamlar. İşitme kaybı olan çocuğun tehlike uyarılarını alabilmesi, sosyal gelişimi, akademik başarısı ve psikolojik durumu etkilenir. İşitme kaybının erken tanı ve tedavisi bu hususta büyük önem taşır.
Çocuklarda işitme kaybı genellikle iki yaşına gelene kadar, henüz konuşamadıkları için fark edilmemektedir. Araştırmalar, altı aylıktan önce işitme kaybına yönelik tespit ve müdahalelerin, altı aylıktan sonra yapılan müdahalelerden önemli ölçüde daha iyi sonuçlara yol açtığını göstermiştir.
Çocuklarda işitme kaybı belirtileri;
- Sık geçirilen orta kulak enfeksiyonları,
- Belli sesleri duymada ve sesin yönünü tayin etmede güçlük,
- Gürültülü ortamlarda işitmede güçlük çekme,
- Yüksek şiddetteki seslere daha iyi yanıt verme,
- Televizyon, radyo ve bilgisayarın normalden yüksek sesle veya yakından dinlenmesi,
- Dil ve konuşma becerilerinde gerilik,
- Konuşmanın yüksek şiddetli veya çok kısık olması,
- Konuşmada ritm, ton ve vurgu bozuklukları,
- Grup içinde çekingen davranma, kendini dışlanmış hissetme,
- Okuma ve okul başarısında sorunların görülmesidir.
İşitme Kaybı Ne Kadar Yaygın?
Günümüzde dünyadaki 32 milyon çocuk işitme kaybından etkilenmekte ve doğan her 1000 çocuktan yaklaşık 1.4 ila 5’i işitme kaybıyla dünyaya gelmektedir.
Çocukluk işitme kaybı genellikle doğumdan 24-48 saat sonra yapılan yenidoğan işitme taramaları sırasında belirlenir. Bununla birlikte bu taramalardan geçen bazı çocuklar büyüdükçe de işitme kaybı belirtileri gösterebilirler. Ne yazık ki işitme kaybı, çevremizdeki gürültüler nedeniyle gençlerde daha yaygın hale geliyor. Altı ila 19 yaş arasındaki çocukların ve ergenlerin en az yüzde 12,5’inin aşırı gürültüye maruz kalması nedeniyle işitmelerinde kalıcı hasar gördükleri gözlemlenmiştir.
Çocuklarda İşitme Kaybının Türleri
işitme kaybının iki ana kategorisi vardır, doğumsal (doğumda mevcut) ve kazanılmış (doğumdan sonra). Bu işitme kayıpları sensorinöral, iletken veya karışık olabilir.
Çocuklarda işitme kaybının muhtemel sebepleri:
Hamilelik sırasında meydana gelen enfeksiyonlar
Hamilelik sırasında kullanılan bazı ilaçlar (Belirli ağrı kesiciler,ateş düşürücüler)
Doğum komplikasyonları, doğum sırasında oluşanciddi enfeksiyonlar
Beyin veya sinir sistemi bozukluğu
Genetik sendromlar
Ailenin işitme kaybı öyküsü
Çocuklarda işitme kaybının sonradan kazanılmış muhtemel sebepleri:
Tedavi edilmemiş orta kulak enfeksiyonları
Menenjit, kabakulak, kızamık veya boğmaca gibi diğer enfeksiyonlar
Kulak zarının delinmesi
Aşırı gürültü (yüksek sesli müzik gibi)
Otoskleroz veya Ménière hastalığı gibi hastalıklar
Beyinde meydana gelen ciddi yaralanmalar
Ototoksik (kulak için zehirli olan) ilaç
Genellikle, küçük çocuklarda işitme kaybı geçicidir ve kulak kiri veya orta kulak iltihabından kaynaklanır. Geçici işitme kaybı olan pek çok çocuğun işitme sorunu tedavi edilebilir.
Bazı çocuklar, kalıcı olan sensorinöral işitme kaybına (sinirsel işitme kaybı) sahiptir. Bu çocuklar işitme cihazı kullama durumundadırlar. Üç aylık bebeklere de işitme cihazları takılabilir.
Çocuğumda İşitme Kaybı Olabilir mi?
Çocuğunuzda işitme kaybına ilişkin şüpheniz varsa derhal bir KBB hekimine ve odyoloji uzmanına başvurmanız önerilir. İşitme kaybı orta kulak sorunlarından kaynaklı geçici nitelikte olabileceği gibi iç kalıcı da olabilir. Kulak burun boğaz muayenesi ve çeşitli işitme testleri sonucunda çocuğunuza kalıcı türde bir işitme kaybı tanısı konulduysa muhtemelen çocuğunuzun işitme cihazı kullanması önerilecektir.
İşitme Kaybı Çocuğumu Olumsuz Etkiler mi?
Araştırmalar işitmenin konuşma ve dil gelişimi, iletişim ve öğrenme becerileri açısından çok önemli olduğunu desteklemektedir. İşitme kaybına uğramış çocuklar, alıcı ve ifade edici iletişim becerileri alanlarında gelişimsel olarak gecikme riski altındadırlar. Genellikle öğrenme güçlükleri, akademik başarı oranlarının düşmesi, aileleriyle akranlarıyla iletişim kurmada ve sosyalleşmede zorluklar yaşama gibi sorunlarla karşılaşabilmektedirler.
Neden Benim Çocuğumda İşitme Kaybı Var?
İşitme kaybının nedenleri çok çeşitlidir ve çoğu zaman nedenini belirlemek mümkün olmayabilir. Çocuğunuzda kalıcı tipte işitme kaybı belirlenmiş ve işitme cihazı kullanması önerilmişse vakit kaybetmeden gerekli müdahaleye izin vermek çocuğunuzun hayatı açısından çok önemli bir adım olacaktır. Öncelikle bu durumu anne baba olarak sizlerin kabullenmesi çocuğunuzun işitme cihazına uyum sağlaması açısından büyük rol oynayacaktır. Çocukların gelişimleri çok hızlı olduğundan onun zamanını almamak ve yolundaki engelleri bir an önce kaldırmak için olabildiğince hızlı yol almak elzem olacaktır. Unutmayınız ki gerekli müdahaleler zamanında yapıldığında işitme kaybı engel olmaktan çıkacaktır ve bu konuda siz anne babaların üzerine düşen pay çok büyük ve önemlidir. Bu uzun ve zorlu yolda gerekirse bir psikologdan yardım almaktan çekinmeyiniz.